Giới thiệu tới các em học trò cùng thầy cô giáo tổng hợp 6 bài văn hay lớp 11: Phân tích tâm trạng của Hồ Xuân Hương trong bài thơ Tự tình. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích giúp các em nghiên cứu, bổ sung để hoàn thiện bài viết của mình tốt hơn.
Bạn đang xem: tâm trạng của hồ xuân hương trong bài tự tình
Dàn ý tâm trạng của nhân vật trữ tình trong Tự tình
1. Mở bài
– Giới thiệu nói chung về tác giả Hồ Xuân Hương và bài thơ “Tự tình 2”
– Nói chung tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài thơ
2. Thân bài
a. Tâm trạng độc thân, buồn tủi của nhân vật trữ tình (2 câu đề)
– Thời kì: đêm khuya, đây là lúc người ta mở màn suy tư và tâm trạng.
– Thời kì lặng lẽ trôi qua, lòng người trằn trọc, thao thức.
– “Hồng nhan” là từ thường được dùng để chỉ phụ nữ nói chung và những người con gái đẹp nói riêng. Ở đây là hình ảnh hoán dụ cho nhân vật trữ tình.
– Nghệ thuật đảo từ “trơ” nhấn mạnh sự buồn tủi, độc thân tới bẽ bàng của người phụ nữ.
– Tiếng trống canh vang vọng giữa đêm khuya càng khắc sâu nỗi cô liêu, trống vắng và sự buồn tủi trong tâm hồn người nữ sĩ.
b. Sự bẽ bàng, xót xa trước hoàn cảnh của bản thân (2 câu thực)
– Muốn mượn rượu giải sầu, nhưng “say lại tỉnh”, nhân vật trữ tình càng thấm sâu tình cảnh bản thân mình.
– Hình ảnh vầng trăng ” khuyết chưa tròn” nhấn mạnh hạnh phúc ko trọn vẹn của người phụ nữ.
c. Nỗi niềm bi thương, thái độ phẫn uất và ý muốn đấu tranh của nhân vật trữ tình (2 câu luận)
– Nghệ thuật đảo ngữ cùng hàng loạt các động từ mạnh “xiên ngang”, “đâm toạc” đã làm nổi trội cái dữ dội, quyết liệt của sự phản kháng.
– Người phụ nữ khoảnh khắc đó dường như giật thót tỉnh ngộ. Khát khao mạnh mẽ sống như rêu như đá, phá hủy tất cả những thứ ràng buộc, giam cầm và giày đạp cuộc đời mình.
=> Hai câu thơ trình bày khả năng, phong cách của Hồ Xuân Hương
d. Sự ngán ngẩm, bất lực trước hiện thực ngang trái (2 cấu kết)
– Theo quy luật tuần hoàn của tự nhiên, xuân đi rồi xuân sẽ lại tới. Nhưng tuổi thanh xuân của người phụ nữ một lúc đã trôi qua sẽ ko bao giờ trở lại.
– “Mảnh tình” vốn nhỏ nhỏ còn phải san sẻ với người khác.
– Người phụ nữ ko thể thoát khỏi tình cảnh khổ đau nên yên lặng và chấp nhận.
e. Thẩm định nghệ thuật bài thơ
– Sử dụng thông minh thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật
– Nghệ thuật đảo ngữ, các động từ mạnh và từ ngữ giàu sức gợi
3. Kết bài
Khẳng định lại tâm trạng nhân vật trữ tình và trị giá của bài thơ.
Mẫu phân tích tâm trạng của Hồ Xuân Hương trong bài thơ Tự tình – Mẫu 1
Hồ Xuân Hương là nữ sĩ nổi tiếng, một hiện tượng văn học phong cách hàng đầu của văn học Việt Nam trung đại. Nhận xét về sự nghiệp sáng tác của Hồ Xuân Hương, thi sĩ Dimitrova đã khẳng định “Hồ Xuân Hương là một trong những hiện tượng văn học lạ mắt nhất của Việt Nam”. Trong suốt sự nghiệp sáng tác của mình, Hồ Xuân Hương tập trung bút lực tới một nhân vật đặc thù là những người phụ nữ – những người chịu nhiều bất công, khổ đau trong xã hội xưa bằng sự đồng cảm thâm thúy cùng sự trân trọng với những trị giá tốt đẹp, với khát khao hạnh phúc chân chính. Tự tình II là bài thơ Hồ Xuân Hương viết về thân phận nhỏ nhỏ cùng thân phận dang dở của chính mình, nhưng qua những tâm tình đấy người đọc lại thấy được những thân phận chung của rất nhiều phụ nữ trong xã hội đương thời.
Tự tình II được mở đầu với hai câu thơ tả cảnh ngụ tình, từ sự hoang vắng, tịch mịch của ko gian, nhân vật trữ tình xuất hiện với những tâm tình, suy tư chất chồng về sự nhỏ nhỏ của bản thân và sự lỡ làng của duyên phận:
“Đêm khuya vang vọng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non”
Trong ko gian vắng lặng, tịch mịch của đêm khuya, những con sóng lòng như cồn cào, cuộn xoáy trong lòng nữ sĩ những trằn trọc, thao thức về thân phận lỡ làng, tơ duyên dang dở. Âm thanh tiếng trống canh dồn vang lên như một tín hiệu thông báo thời kì trôi qua. Âm thanh tiếng trống trong đêm ko làm lòng người thôi khắc khoải nhưng dường như càng làm đậm thêm nỗi buồn, sự lạc lõng giữa cuộc đời. “Hồng nhan” là gương mặt đẹp, thường được dùng để chỉ những người con gái đẹp. Tuy nhiên hồng nhan được nhắc tới trong câu thư lại được đặt trong tương quan với nước non, đặc thù là động từ trơ được đảo lên đầu câu lại gợi ấn tượng về sự nhỏ nhỏ, lạc lõng của thân phận người phụ nữ trước cuộc đời rộng lớn.
Tâm trạng chất chứa những suy tư, thất vọng khôn nguôi những người phụ nữ đấy lại chẳng có lấy một người để thổ lộ những tâm tình nhưng phải tìm tới rượu như một cách để thoát li với thực tại khổ đau:
“Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn”
Đối diện với thân phận hẩm hiu, tơ duyên dang dở nữ sĩ đã muốn mượn rượu giải sầu, muốn say để quên đi tất cả nhưng dường như càng uống càng tỉnh. “Say lại tỉnh” gợi ra trạng thái say – tỉnh bất phân, hơi rượu ko làm cho nữ sĩ quên đi nhưng càng khắc sâu nỗi đau về thân phận. Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn là vầng trăng sắp tàn lúc ngày tới, trạng thái khuyết chưa tròn cũng như tơ duyên dang dở, lỡ làng của duyên phận.
“Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân trời đá mấy hòn”
Trong hai câu luận, tác giả Hồ Xuân Hương đã sử dụng hệ thống những động từ mạnh “xiên ngang”, “đâm toạc” để trình bày sự đối nghịch của tự nhiên. Những đám rêu muốn thoát ra khỏi sự bức bối của mặt đất để hướng về bầu trời rộng lớn, những hòn đá muốn đâm toạc chân trời để tìm tới sự tự do. Nghệ thuật đảo ngữ được sử dụng vô cùng hiệu quả để hiện sự bất bình, bức bối của tác giả trước tình sự bất công của số phận đồng thời trình bày khát khao vượt thoát khỏi hoàn cảnh, hướng tới ánh sáng của tự do, hạnh phúc.
“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con”
Mùa xuân của đất trời tới – đi theo quy luật tuần hoàn, xuân đi rồi xuân lại tới nhưng tuổi xuân của con người lại khác một lúc trôi đi thì ko bao giờ quay lại nữa. Càng đắng cay hơn, xót xa hơn lúc người phụ nữ dùng cả tuổi xuân của mình để đợi mong, khát cầu một hạnh phúc dù là nhỏ nhỏ, đơn giản nhưng chờ cả tuổi xuân hạnh phúc khát cầu đấy cũng không thể trọn vẹn. “Ngán” là trạng thái của thi sĩ Hồ Xuân Hương trước sự mất mát của tuổi xuân nhưng ko thể một lần chạm tới hạnh phúc, tơ duyên vốn mỏng manh, nhỏ nhỏ “mảnh tình” cũng ko được trọn vẹn nhưng phải san sẻ càng làm cho độc giả thêm xót xa về thân phận hẩm hiu của kiếp chồng chung, lẽ mọn.
Có thể nói, Tự tình 2 là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất cho tâm hồn, tài năng và phong cách của nữ sĩ Hồ Xuân Hương. Bài thơ trình bày được sự ý thức thâm thúy của người phụ nữ trước hoàn cảnh oái oăm, bất công của số phận, tuy trĩu nặng nỗi buồn nhưng ko hề bi quan, ấn tượng đọng lại cuối cùng trong lòng người đọc lại là sự mạnh mẽ của tâm hồn người phụ nữ lúc khát khao vượt thoát ra khỏi hoàn cảnh, hướng tới một cuộc sống tươi sáng hơn.
Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Tự tình – Mẫu 2
Hồ Xuân Hương, nữ sĩ nổi tiếng thế kỉ XVIII đã được thi sĩ Xuân Diệu tôn vinh là “Bà chúa thơ Nôm”. Theo giai thoại lưu truyền trong dân gian thì bà là người đa tài, đa tình, tính cách phóng khoáng và giao thiệp rộng, có rất nhiều bạn văn học. Tuy vậy, đường tơ duyên của nữ sĩ lại vô cùng long đong, mấy lần lấy chồng đều ko toại nguyện, vì thế nhưng bà luôn sống trong tâm trạng độc thân. Bài thơ Kể nỗi lòng (Tự tình II) có nhẽ được sáng tác trong hoàn cảnh đấy.
Trong một ngày thì lúc hoàng hôn hay đêm khuya thanh vắng thường dễ gợi buồn nhất. Với những người đa cảm như Xuân Hương, đây là thời khắc mình sống thực với lòng mình và chắc là tâm trạng của bà sau bao sóng gió cuộc đời cũng chẳng khác mấy tâm trạng Thuý Kiều lúc một mình một bóng trước ngọn đèn khuya:
Lúc tỉnh rượu, lúc tàn canh,
Giật thột mình lại thương mình xót xa!
Những cơn sóng xúc cảm đang cuộn xoáy trong lòng khiến nữ sĩ suy tư trằn trọc, thao thức thâu đêm. Tiếng trống cầm canh lâu lâu lại điểm, báo thời kì đang trôi qua:
Đêm khuya vang vọng trống canh dồn,
Trơ cái hồng nhan với nước non.
Bước chân của đêm tối mới nặng nề, chậm rì rì làm sao! Chậm rì rì nhưng nó vẫn đi, còn tâm trạng buồn thương của con người trong đêm khuya thì lắng đọng và chốc chốc lại như đồn như thúc, như chồng chất thêm lên làm cho lòng càng trĩu nặng. Nỗi đau đời âm ỉ, dằng dai thiêu cháy tâm can nữ sĩ xưa nay nay bật thốt thành lời chua chát, đắng cay. Hồng nhan là gương mặt đẹp, thường được dùng để chỉ phụ nữ nói chung và những người con gái đẹp nói riêng. Nhưng lại gọi với ý mỉa mai là cái hồng nhan thì nữ sĩ đã hạ nó xuống ngang hàng với những vật vô tri vô giác. Chao ôi! Biết bao là xót xa, hờn tủi trong cách gọi bất tầm thường đấy! Lại còn trơ ra đó với nước non, có tức là đã chai sạn mọi cảm giác, xúc cảm chứ ko phải là trơ trọi trước cảnh nước non dào dạt sức sống, sức yêu. Đó là tình cảnh và tâm trạng bi đát của nữ sĩ ở giờ phút đặc thù này.
Tưởng như nỗi xấu số đã khiến tâm hồn hoá thành gỗ đá nhưng ko phải. Trái tim còn đập nên ý thức vẫn còn, nữ sĩ đành say cho quên vậy:
Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.
Muốn mượn chén rượu thơm để say cho quên hết mọi khổ đau, bẽ bàng, lỡ lầm, gian trá… nhưng khổ nỗi ko sao quên được. Hết say lại tỉnh nhưng bao hững hờ, gian trá của người đời vẫn sờ sờ ra đó và nỗi bẽ bàng, khổ đau của mình thì cũng cứ còn nguyên. Ước mong có được một mảy may bù đắp, một tí xoa dịu nhưng nào có được! Vầng trăng bóng xế giống như đời mình đã ngả chiều. Kì vọng mòn mỏi nhưng ước mong cũng như vầng trăng kia cứ khuyết chưa tròn. Vậy thì biết tới bao giờ trăng mới tròn, hỡi trời!
Tỉnh thì khổ đau nhưng mình vẫn còn được là mình ko tới nỗi vô vọng. Niềm tin của nữ sĩ vẫn còn, trước hết là tin ở lòng mình, sức mình. Lời dạy của trời đất sâu kín nhưng sờ sờ trước mắt, ngụ ở ngay trong rêu trong đá:
Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám,
Đâm toạc chân trời, đá mấy hòn.
Rêu yếu ớt là thế nhưng từng đám, từng đám vẫn tung sức sống xiên ngang mặt đất đón ánh mặt trời. Đá im lìm là vậy nhưng như đua nhau đâm toạc chân trời để khẳng định sự hiện diện của mình. Cách đặt câu. đảo ngược đưa tính từ lên trước đã nhấn mạnh sức sống bất tử của tự nhiên. Mình là con người nên đâu có thể dễ dàng trở thành gỗ đá được?!
Con người cô độc, xấu số trong thời khắc đó, ko gian đó dường như chợt bừng tỉnh, muốn tuân theo rêu theo đá, xiên ngang, đâm toạc tất cả những gì ngăn trở, ràng buộc, giam hãm, huỷ hoại thân phận mình, cuộc đời mình. Khổ nỗi, thực tiễn xã hội với bao gian trá, lạnh nhạt, chưa kể áp bức, bất công… vẫn nhơn nhơn tồn tại. Nhưng mà trái tim luôn rộn rực xúc cảm của nữ sĩ đâu có chịu im tiếng. Nó có nhu cầu cấp thiết là được bộc bạch và san sớt:
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con!
Tháng ngày cứ tuần tự trôi qua. Xuân đi xuân lại lại theo nhịp tuần hoàn của đất trời, nhưng trước đôi mắt đầy tâm trạng của nữ sĩ thì nó lại như một sự cố tình trêu ngươi, vì mùa xuân của đời người chỉ có qua đi nhưng ko bao giờ trở lại. Vậy thì có đáng buồn, đáng chán hay ko? Ngẫm tới mình thì tuổi xuân trôi qua đã lâu, tình thì chỉ còn một mảnh. Cụ thể hoá tình yêu tới như thế thì quả là nữ sĩ ko chỉ ngao ngán nhưng còn ngao ngán tới tột đỉnh. Tuy nhiên vẫn chưa phải là vô vọng. Dẫu tình yêu, tình đời chỉ còn một mảnh tí con con nhưng nữ sĩ vẫn muốn, tiếp tục đem san sẻ với mong ước thành tâm là để cho tình nhân thế thái đỡ xanh như lá, bạc như vôi. Đọc kĩ câu thơ, ta nghe như nỗi hờn giận, đau xót thấm tới tận chân tơ kẽ tóc, tới từng tế bào nhưng nữ sĩ vẫn ko nguôi kỳ vọng.
Bài thơ Kể nỗi lòng in đậm dấu ấn phong cách và phong cách thơ Xuân Hương. Đúng là bài thơ trĩu nặng một nỗi buồn nhưng ko hề bi quan. Cốt cách cứng cỏi, tâm hồn nhạy cảm và mạnh mẽ đã giúp nữ sĩ vượt qua bao xấu số của cuộc đời. Bài thơ vừa là tiếng lòng riêng của nữ sĩ, vừa lồ tiếng lòng chung của người phụ nữ trong xã hội phong kiến thuở ấy- Dù buồn tới đâu thì nữ sĩ vẫn đắm say, thiết tha với cuộc sống. Đó là điều then chốt rất đáng trân trọng của Hồ Xuân Hương – “Bà chúa thơ Nôm”.
Tham khảo thêm:
Phân tích tâm trạng của Hồ Xuân Hương trong bài thơ Tự tình – Mẫu 3
Xã hội Việt Nam nửa cuối thế kỷ XVIII đầu thế kỷ XIX là một xã hội phong kiến đầy bất công đối với những thân phận nhỏ bé, đặc biệt là người phụ nữ. Nỗi tủi nhục, đau đớn trước số phân truân chuyên trong tình yêu cũng là một chủ đề trong thơ ca trung đại dưới ngòi bút xót thương của những người thi nhân biết đồng cảm. Hồ Xuân Hương là một nữ sĩ tài danh thời ấy nhưng gặp nhiều trắc trở trong tình yêu, hôn nhân. Tự tình là một bài thơ đặc sắc thể hiện nỗi đau buồn tủi trước thân phận éo le của mình. Diễn biến tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ đi từ độc thân, buồn tủi, đau đớn đến uất ức muốn vùng lên đấu tranh nhưng rồi lại trở lại sự buồn tủi ko lối thoát.
Bài thơ được viết theo thể thất ngôn bát cú đường luật. Với mỗi cặp câu đề – thực – luận – kết lại là một diễn biến tâm trang của nhân vật trữ tình.
Mở đầu bài thơ với hai câu thực là tâm trang độc thân, buồn tủi của nữ sĩ Hồ Xuân Hương:
“Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non”
“Đêm khuya” thường là lúc con người ta bắt đầu suy tư, đầy tâm trạng. Và ở đây với Hồ Xuân Hương cũng vậy. Thời điểm rất hợp với những tâm sự chất chứa trong lòng bà.Trong cái ko gian tĩnh lặng, chỉ còn có thể nghe thấy âm thanh tiếng “trống canh” từ xa vọng lại, con người trở nên nhỏ bé hơn và bắt đầu nghĩ suy. Hai từ “hồng nhan” là hình ảnh hoán dụ cho nhân vật trữ tình, kết hợp với tính từ “trơ” được đảo lên đầu câu thơ như nhấn mạnh sự buồn tủi, độc thân đến bẽ bàng của Hồ Xuân Hương. Trước ko gian rộng lớn rộng lớn cả một xã hội đầy rẫy những bất công, chỉ có nhân vật trữ tình một mình thật nhỏ bé, tủi hổ trước cuộc đời này. Đọc câu thơ, người đọc nhận thấy sự trống vắng, cô liêu trong cảnh vật và tâm trang độc thân, buồn tủi trong tâm hồn người thi sĩ.
Tiếp sau sự độc thân, buồn tủi, nữ sĩ Hồ Xuân Hương mang một tâm trạng đau đớn đến xót xa lúc mượn chén rượu để quên sầu:
“Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn”
Nhà thơ cảm thấy đau đớn hơn lúc nhìn vào thân phận và bi kịch cuộc đời mình. Bà tìm đến rượu để được say nhưng thật đau lòng thay là càng uống lại càng say, say rồi lại tỉnh. Mà lúc đã tỉnh thì nỗi đau về thân phận lại càng trở nên quặn thắt. Nhà thơ đưa tầm mắt ra xa để ngắm nhìn “vầng trăng” sáng, tìm kiếm một niềm vui nhỏ bé, nhưng hỡi ôi đó lại ko phải một vầng trăng tròn vành vạnh, viên mãn mà lại là một vầng trăng “khuyết chưa tròn”. Nhìn lên vầng trăng “khuyết”, nhân vật trữ tình càng ý thức sâu sắc hơn về tình cảnh của mình, bi kịch tình yêu ko trọn vẹn như vầng trăng khuyết kia.
Từ tâm trạng đau đớn, xót xa vô cùng, tâm trạng nhà thơ trở nên phẫn uất, muốn vùng lên đấu tranh để dành lấy tình yêu trọn vẹn:
“Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân trời đá mấy hòn”
Nhà thơ nhìn cảnh vật xung quanh chỉ thấy sự đấu tranh. Đó là từng đám “rêu” nhỏ bé xiên ngang mặt đất, là “đá mấy hòn” đâm toạc chân trời. Đến rêu và đá vô tri, vô giác kia cũng trỗi dậy phản kháng. “Rêu”, “đất”, “đá”, “mây” là hình ảnh tả thực nhưng cũng là hình ảnh ẩn dụ cho tâm trang uất ức muốn bùng nổ đấu tranh của nhân vật trữ tình. Sự phản kháng mãnh liệt, muốn đấu tranh như đang trỗi dậy trong tâm trí Hồ Xuân Hương. Tâm trạng nhà thơ ở đây là tâm trạng uất hận muốn dành lấy tình yêu trọn vẹn, hạnh phúc trọn vẹn đã dâng lên cao trào, đỉnh điểm.
Sau tâm trạng cao trào muốn vùng lên đấu tranh, khát khao tình yêu hạnh phúc, nhân vật trữ tĩnh lại quay về buồn với hiện thưc phũ phàng, ko lối thoát của tình duyên ngang trái:
“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con”
Quay lại với nỗi chán chường trong lòng người thi sĩ. Cụm từ “xuân đi” đối lập với “xuân lại lại” thể hiện một sự buồn chán và tẻ nhạt trong tâm trạng thi nhân . Nhà thơ buồn tủi trước hiện thực phải san sẻ một “mảnh tình” đã nhỏ bé rồi lại còn “tí con con”. Đó là một tâm trạng bế tắc, ko lối thoát. Dù nhân vật trữ tình có muốn đứng lên đấu tranh nhưng chỉ dừng lại trong suy nghĩ, rồi lại quay về với nỗi buồn đau ấy mà thôi.
Xem thêm: Những cách thắt dây giày 7 lỗ Converse đơn giản mà đẹp mắt
Tự tình là một bài thơ đặc sắc thể hiện diễn biến tâm trạng rất dễ hiểu của nhân vật trữ tình Hồ Xuân Hương. Tâm trạng nhà thơ đi từ buồn tủi, độc thân đến đâu đớn, xót xa. Tột cùng đau đớn ấy là sự phán kháng muốn đứng lên đấu tranh cho khát vọng tình yêu, nhưng rồi người thi sĩ lại đi vào bế tắc với thực tại buồn tủi, bẽ bàng. Bài thơ tiêu biểu cho tâm trạng chung của những người phụ nữ trong xã hội cũ cùng tình cảnh éo le như thế, khơi gợi được sự đồng cảm của bao thế hệ người đọc.
Mẫu phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Tự tình – Mẫu 4
Tình yêu luôn là một trong những đề tài muôn thuở của thơ ca. Có những tình yêu ngọt ngào hạnh phúc, nhưng cũng có những cuộc tình ngang trái đầy khổ đau. Hồ Xuân Hương – một người phụ nữ luôn khát khao yêu đương với trái tim nồng thắm đã đi qua biết bao nhiêu trang thơ và để lại bao nhiêu nỗi niềm da diết, băn khoăn. Trong lúc khổ đau nhất, vô vọng nhất, bà lại tìm tới thơ như một người bạn tri kỉ tri kỷ để thổ lộ tâm tình thầm kín trong lòng mình. Và “Tự tình” là một trong những dòng tâm tình đấy.
Bài thơ chỉ gồm tám câu ngắn gọn nhưng từng câu từng chữ lại chứa đựng nhiều xúc cảm của Xuân Hương về một tình yêu dang dở và khổ đau. Trong đó, bà đã tự lấy mình làm nhân vật trữ tình để hướng ngòi bút vào và vẽ lên một sự thực bẽ bàng:
“Đêm khuya vang vọng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non”.
Đêm khuya luôn là khoảnh khắc khiến con người ta dễ chìm vào những khoảng lặng của tâm hồn, của nỗi buồn, của niềm đau. Cái khoảnh khắc đáng sợ đấy dường như muốn nhấn chìm tất cả, bao trùm lên tâm hồn người con gái đang thương nhớ da diết tới một người nơi xa. Nỗi nhớ đấy có nhẽ cũng giống như tiếng trống canh dồn kia, “vang vọng”, mờ nhạt, “yếu ớt” và vô định. Vô định ko phải vì ko xác định được người nào là người nhưng Xuân Hương đang thương nhớ, nhưng vô định là sự mờ mịt về tương lai của tình yêu, của nỗi nhớ đấy. Ko biết rằng người đó có nhớ tới thi sĩ ko, có nhớ Xuân Hương như lòng bà đang nhớ người lúc này ko. Mỗi một câu thơ được viết ra là mỗi một lần tiếng nấc lòng được cất lên một cách thầm kín và lặng lẽ. Xót xa, tủi hờn, Xuân Hương tự thấy mình “Trơ cái hồng nhan với nước non”. Lúc này, tình yêu ko còn là tình yêu riêng tư của một người con gái gửi tới người yêu nữa, nhưng rộng hơn, thâm thúy hơn, đó còn là sự đối lập giữa thân phận nhỏ nhỏ của thi sĩ với “nước non”, với cả một toàn cầu rộng lớn rộng lớn. Câu thơ còn gợi lên cho người đọc sự lẻ loi, độc thân của một trái tim giữa biển đời mênh mông, gợi lên sự xót thương và thông cảm vô cùng thâm thúy.
“Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.”
Lúc buồn người ta vẫn thường nghĩ tới rượu, uống rượu giải sầu, để chìm vào cơn say nhưng quên đi nỗi đau thực tại. Xuân Hương cũng vậy, nhưng nỗi lòng kia nặng quá, men rượu ko thể nào che lấp đi được. Hương rượu lẫn với men tình hòa quyện vào nhau càng làm cho tâm trạng thi sĩ thêm trống vắng và đau buồn. Có nhẽ lúc này Xuân Hương đang buồn lắm, một nỗi buồn ko thể nào diễn tả bằng lời, đành mượn hình ảnh “vầng trăng” để nói hộ lòng mình. Nhưng lại càng buồn hơn lúc vầng trăng đấy cũng chẳng trọn vẹn nhưng lại “khuyết chưa tròn” giống như tâm trạng chơi vơi, chới với của một người đang khát khao yêu đương nhưng ko thể nào đạt được. Xuân Hương cũng vậy, những nỗi niềm chất chứa trong lòng bà đang trào ra khỏi đầu ngọn bút, thấm nhuần trên từng câu từng chữ, khiến người đọc ko khỏi xót xa.
Nhưng rồi, ý chí và niềm tin của một người phụ nữ mạnh mẽ đã tự vực bà dậy:
“Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân trời, đá mấy hòn”
Có nhẽ Xuân Hương muốn bứt phá, muốn vươn mình bật dậy hỏi thực tại đau thương để làm nên những điều nhưng mình chưa từng làm. Bởi vậy, trong câu thơ của bà bỗng dưng nổi lên những động từ rất mạnh và dứt khoát: xiên, đâm. Những đám rêu dù yếu ớt nhưng vẫn còn có đủ sức để “xiên ngang mặt đất”, giống như một hòn đá “đâm toạc chân trời”, vậy thì cớ sao bà lại yếu mềm tới vậy. Câu thơ như một lời động viên bà tự dành cho bản thân mình để tiếp tục quyết tâm, tiếp tục vươn lên khỏi nỗi đau của thực tại. Trong lòng người phụ nữ đấy vẫn đang tràn trề bao kỳ vọng và niềm tin.
Nhưng dù có thế nào đi nữa, sự thực vẫn luôn là sự thực, dù lòng người có muốn chạy trốn cũng ko thể nào đảo trái lại quy luật của thời kì.
“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con!”
Giống như Xuân Diệu từng thốt lên một cách bẽ bàng đau xót:
“Lòng tôi rộng nhưng lượng trời cứ chật
Ko cho dài thời trẻ của nhân gian…”
(Vội vã – Xuân Diệu)
Tình yêu tồn tại, nhưng tuổi xuân để thưởng thức tình yêu thì ngày một vơi dần đi. Đó là quy luật vĩnh hằng của tự nhiên, ko người nào có thể chống lại được. Bởi vậy, một lần nữa thi sĩ lại rơi vào tâm trạng vô vọng, khổ đau. Xuân cứ đi, xuân lại về nhưng tuổi xuân của đời người thì ko bao giờ trở lại. Sự hữu hạn của cuộc đời ko thể nào ôm hết được sự vô hạn của tình yêu. Thế nên, qua mỗi một mùa xuân, tình yêu của Xuân Hương lại bị “san sẻ” chỉ còn lại chút “tí con con”.
Tình yêu, nỗi nhớ và nỗi vô vọng, tất cả đều được Xuân Hương trình bày trong những câu thơ ngắn gọn, xúc tích và giàu hình ảnh. Dù trong đó có lóe lên những tia hi vọng rất mạnh mẽ, nhưng sau cuối, nhân vật trữ tình chính là thi sĩ vẫn phải ngậm ngùi chấp nhận sự thực đớn đau và bẽ bàng. Tuy nhiên, qua những dòng tâm tình thầm kín, ta vẫn thấy khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc và tài năng lạ mắt của “Bà Chúa Thơ Nôm” trong nghệ thuật sử dụng từ ngữ và xây dựng hình tượng. Đến nay, bài thơ vẫn còn nguyên trị giá và được nhiều nhà bình luận văn học nói đến tới.
Phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Tự tình – Mẫu 5
Người phụ nữ từ lâu đã trở thành nguồn cảm hứng sáng tác của rất nhiều nhà văn, thi sĩ. Nhắc tới những cây bút chuyên sáng tác về người phụ nữ, ko thể ko nhắc tới Hồ Xuân Hương. Trong lúc tàng tác phẩm bà để lại cho văn học dân tộc, “Tự tình” chính là một phẩm tiêu biểu. Bài thơ chứa đựng nhiều cung bậc xúc cảm của nhân vật trữ tình hay chính là tâm trạng người nữ sĩ. Đặc thù là nỗi đau buồn tủi trước thân phận oái oăm của mình.
Mở đầu bài thơ, người đọc cảm thu được tâm trạng độc thân, buồn tủi của nhân vật trữ tình:
“Đêm khuya vang vọng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non”
Đêm khuya thanh vắng, người ta mở màn suy tư và tâm trạng. Nhân vật trữ tình ở đây cũng vậy. Màn đêm buông xuống, ko gian yên ắng, chỉ nghe thấy tiếng “trống canh” vọng lại từ xa. Thời kì lặng lẽ trôi qua, những cơn sóng xúc cảm dần cuộn xoáy khiến lòng người trằn trọc, thao thức. “hồng nhan” thường được dùng để chỉ phụ nữ nói chung và những người con gái đẹp nói riêng. Trong câu thơ, nó là hình ảnh hoán dụ cho nhân vật trữ tình. “Hồng nhan” liên kết nghệ thuật đảo từ “trơ” lên đầu câu thơ nhấn mạnh sự buồn tủi, độc thân tới bẽ bàng của người phụ nữ.
Trước cuộc đời rộng lớn, người phụ nữ đấy trông thấy sự nhỏ nhỏ, lẻ loi và thân phận oái oăm của mình. Tiếng trống canh vang vọng giữa đêm khuya chỉ càng xát muối thêm vào nỗi cô liêu, trống vắng trong cảnh vật và tâm trạng buồn tủi trong tâm hồn người nữ sĩ.
Trong dòng xúc cảm ngổn ngang đấy, bà tìm tới rượu để quên sầu:
“Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.”
Những tưởng bấy nhiêu đau xót đã khiến tâm hồn người phụ nữ chai sạn lại. Nhưng, bởi vì trái tim vẫn đập nên nỗi đau vẫn còn. Giống như người xưa thường mượn rượu giải sầu. Nữ sĩ cũng muốn mượn men say để quên đi hết thảy. Song càng uống càng tỉnh, càng càng cảm nhận thấm thía nỗi khổ đau của bản thân. Nỗi đau thân phận ko mảy may xê dịch, trái lại ngày càng quặn thắt.
Người nữ sĩ dời mắt ra xa kia để ngắm vầng trăng sáng, mong muốn tìm kiếm thú vui nhỏ nhỏ. Nhưng lại chẳng viên mãn. Trăng kia “khuyết chưa tròn” phải chăng cũng ngụ ý cho thảm kịch và hạnh phúc ko trọn vẹn của bà. Tuổi xuân đã dần qua đi nhưng hạnh phúc vẫn chưa tới bến đỗ.
Đau xót dồn nén dần chuyển hóa thành nỗi bi thương, phẫn uất và ý muốn đấu tranh:
“Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân trời đá mấy hòn”
Rêu trong câu thơ mang ngụ ý vô cùng sâu sa. Nó vốn chỉ là sinh vật yếu ớt, nhưng từng đám vẫn hiên ngang vươn mình xiên ngang mặt đất để đón ánh mặt trời. Đá cũng vậy, dù nhỏ nhỏ so với bầu trời nhưng vẫn đua nhau đâm toạc chân trời, khẳng định sự hiện diện của mình. Nghệ thuật đảo ngữ trong câu thơ đã nhấn mạnh sức sống mãnh liệt của tự nhiên. Sự phản kháng, phẫn uất đấy của tự nhiên phải chăng cũng chính là sự phẫn uất, phản kháng của người phụ nữ trước số phận hẩm hiu của mình.
Người phụ nữ cô độc, tủi hờn khoảnh khắc đó dường như giật thót tỉnh ngộ. Ko cam chịu ko lặng lẽ gặm nhấm bi người nào nhưng muốn mạnh mẽ sống như rêu như đá, phá hủy tất cả những thứ ràng buộc, giam cầm và giày đạp cuộc đời mình.
Tuy vậy, khát khao chỉ là trong suy nghĩ. Thực tiễn với bao gian trá, xấu số vẫn tồn tại. Nhân vật trữ tình lại trở lại với hiện thực phũ phàng của tơ duyên ngang trái:
“Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con”
Nỗi ngao ngán mới phai nhạt chưa được bao lâu đã vội vã trở lại trong lòng thi sĩ. Thuận theo quy luật tuần hoàn của tự nhiên, xuân đi rồi xuân sẽ lại tới. Nhưng con người thì ko tương tự. Tuổi thanh xuân của người phụ nữ một lúc đã trôi qua sẽ ko bao giờ trở lại. Bà đã chờ, nhưng ko chờ được niềm hạnh phúc trọn vẹn.
“Mảnh tình” nhỏ nhỏ vô cùng còn phải san sẻ với người khác. Ngay từ đầu ko có được tình yêu trọn vẹn. Nhân vật trữ tình dường như đã rơi vào tâm trạng thất vọng, ko lối thoát. Dù khát khao đấu tranh tới đâu, trước sự chèn lấn của thực tại, nhân vật trữ tình cuối cùng vẫn lại trở lại với nỗi đau buồn canh cánh đấy thôi.
Bài thơ khép lại nhưng những suy tư của nhân vật trữ tình thì vẫn quanh quẩn mãi. Trong bài thơ, tác giả đã vận dụng thông minh thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật. Các từ ngữ giản dị liên kết với nhiều động từ mạnh và từ láy tượng thanh đã trình bày khát khao cháy bỏng và sự nổi loạn trong tâm hồn tác giả. Đặc thù dùng những hình ảnh giàu sức gợi để diễn tả thực thực những cung bậc xúc cảm trong tâm trạng của người phụ nữ. Từ đó, người đọc ko chỉ cảm thu được nỗi độc thân, đau xót của người phụ nữ nhưng còn cảm thu được sự cứng cỏi, mạnh mẽ và tâm hồn nhạy cảm của họ.
“Tự tình 2” vừa là tiếng lòng riêng của Hồ Xuân Hương vừa là tiếng lòng chung của người phụ nữ trong xã hội phong kiến đương thời. Với những trị giá đấy, bài thơ xứng đáng là một trong những thi phẩm xuất sắc ấn tượng nhất của nữ sĩ Xuân Hương. Đồng thời là thi phẩm tiêu biểu nhưng cả dân tộc luôn trân trọng.
Tham khảo thêm:
Mẫu bài phân tích tâm trạng của Hồ Xuân Hương trong bài thơ Tự tình – Mẫu 6
Trong hệ thống những bài thơ mang chứa tâm tình của thi sĩ Hồ Xuân Hương, “Tự tình 2” là một trong những bài thơ hay nhất. Bài thơ trình bày nỗi buồn, nỗi độc thân thấm thía của người yêu đời, tràn đầy sức sống nhưng gặp những tình cảnh oái oăm, một con người luôn khát khao tình yêu nhưng gặp toàn dang dở xấu số. Đó là sự xấu số của một ước mơ ko thành.
Sinh ra và lớn lên trong một thời kỳ lịch sử đầy sóng gió (nửa cuối thế kỷ XVIII tới nửa đầu thế kỷ XIX), Hồ Xuân Hương là người chứng kiến và phần nào chịu tác động của ko khí sục sôi của phong trào quần chúng đòi quyền sống, quyền hạnh phúc của con người. Ko khí đấy tác động tới tâm hồn vốn thông minh và giàu lòng trắc ẩn của bà. Bà uy nghiêm, thức tỉnh, trắc trở về đời mình, một cuộc đời đầy oái oăm, bạc phận, lấy chồng hai lần, hai lần làm lẽ và hai lần chồng đều chết sớm. Điều đó, với bà là những biểu thị cụ thể, đầy nước mắt của nỗi đau “hồng nhan bạc phận”. Mở đầu bài thơ Tự tình 2, tác giả gợi ra một khoảng thời kì, một góc xao xác tiếng gà. Đây là một thứ ko gian, thời kì nghệ thuật được vận dụng làm cho sự thổ lộ tâm trạng tác giả: “canh khuya vang vọng trống canh dồn”. “Vang vọng” chính là từ tượng thanh nhưng ở đây nó biểu thị tâm trạng, ko khí, cái ko khí buồn vắng lặng của một người thao thức giữa đêm khuya thanh vắng.
Câu thứ hai nhức nhối một tâm tình. Hay nhất của câu thơ thứ hai là từ “trơ”. Trơ là trơ trọi, độc thân, lẻ loi. Thi sĩ cảm nhận nỗi buồn hồng nhan. Một nỗi buồn cá thể càng kinh khủng hơn lúc cọ xát với toàn xã hội, toàn cuộc đời: “nước non”. Một nỗi buồn đè nặng lên tâm tình bà, lên số phận của người phụ nữ. Ko chịu đựng nổi, bà muốn chống lại, thoát khỏi. “Chén rượu hương đưa” là một phương tiện, ko phải là phương tiện duy nhất nhưng hầu như là cuối cùng cho một đè nén quá mức. Thế nhưng, thảm kịch vẫn cứ là thảm kịch uống rượu tiêu sầu, sầu vẫn sầu”. Bất lực, câu thơ chuyển sang một sự cám cành si tình, Hồ Xuân Hương nói: “vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn”.
Trong ý kiến thẩm mỹ xưa, vầng trăng tượng trưng cho cuộc đời, tuổi tác của người phụ nữ. Câu “vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn” vừa là hình ảnh đẹp, có thực nhưng đượm buồn. Cái buồn của một “vầng trăng khuyết”. Đối với thơ xưa cảnh là tình, cảnh trăng khuyết man mác, gợi nhớ cuộc đời bà. Trong “mời trầu” bà đã hàm ý tương tự Sang câu 5,6 tứ thơ như đột ngột chuyển biến, sự cụ thể trong mô tả khiến việc tả cảnh trở thành thuần khuyết. Một cảnh thực hoàn toàn: “xiên ngang mặt đất rêu từng đám, đâm toạc chân trời đá mấy hòn. Nghệ thuật đảo ngữ và đối tạo nên sự sinh động và cảnh đầy sức sống. Một sức sống của bà như vẫy đạp, cựa mình. Cảnh này chỉ có thể là cảnh của “bà chúa thơ Nôm” chứ ko phải của người nào khác. Rõ ràng, dẫu đang rất buồn, rất độc thân nhưng điều đó vẫn ko làm suy giảm chất riêng của Hồ Xuân Hương.
Khả năng, sức sống mãnh liệt, sự khát khao với cuộc đời làm cho lòng đầy cám cảnh bà vẫn nhìn cảnh vật với con mắt yêu đời, tha thiết, chứa chan sức sống. Đó là lý giải về những phản kháng, đối nghịch trong thực chất của bà, tạo nên những vần thơ châm biếm đối lập. Vũ khí đấy hơn hẳn chén rượu “say rồi tỉnh”. Đó là phương tiện kỳ diệu nâng đỡ tâm hồn bà. Chỉ như thế mới có thể hiểu tâm trạng, tiếng thở dài của Hồ Xuân Hương, ở hai cấu kết: “ngán nỗi xuân đi, xuân lại lại, mảnh tình san sẻ tí con con!”. Yêu đời là thế, sức sống mãnh liệt là thế, nhưng cuộc đời riêng thì vẫn: “xuân đi xuân lại lại”, điệp từ chỉ cái vòng luẩn quẩn đáng ghét, vô vị của tháng ngày, cuộc đời. Điều này khiến bà ko tránh khỏi một tiếng thở dài đau xót. Càng đau xót hơn lúc giữa cái tuần hoàn thời kì đấy là một “mảnh tình” đang bị san đi, sẽ lại. Đối với trái tim thiết tha với đời kia, điều đó như một vết thương, nhức nhối.
Người ta nói rằng thơ là tâm trạng, là một bức thông điệp thẩm mĩ. Đọc “Tự tình”, ta thấu hiểu tâm tình ẩn chứa thảm kịch của Hồ Xuân Hương. Là một tư cách luôn khát khao hạnh phúc, là một tâm hồn tràn đầy sức sống, yêu đời lại bắt gặp toàn những dang dở, xấu số, điều đó tạo nên thơ bà có lúc là một tiếng thở dài. Một tiếng thở đáng quý của một người có hoài bão nhưng ko thể thực hiện được, trách nhiệm là ở phía xã hội phong kiến, một xã hội nhưng hạnh phúc riêng đã đối lập gay gắt với cơ cấu chung, trong chiều hướng đấy, “Tự tình” là một bài thơ đòi quyền hạnh phúc, một lời phản kháng lạ mắt lại chứa chan tiếng nói bênh vực của người phụ nữ, tạo được sự thấu hiểu, đồng cảm với tình cảnh oái oăm, trắc trở.
Người phụ nữ đó chính là Hồ Xuân Hương, người được Xuân Diệu mệnh danh là Bà chúa thơ Nôm. Là người phụ nữ viết về thân phận những người phụ nữ, Hồ Xuân Hương thấu hiểu nỗi đau của họ hơn người nào hết. Thơ bà là tiếng nói đồng cảm, xót xa cho thân phận của những người phụ nữ có nhan sắc nhưng số phận lại đầy xấu số, hẩm hiu, và luôn bị giày đạp. Một số bài thơ của bà đậm chất trữ tình thắm thiết, xen lẫn ít nhiều xúc cảm tha thiết, buồn tủi… trình bày một cách thâm thúy thân phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa với biết bao nỗi niềm khát khao được sống hạnh phúc trong tình yêu lứa đôi. Chùm thơ Tự tình gồm ba bài là một phản ánh thâm thúy tâm tư tình cảm của thi sĩ, một người phụ nữ duyên phận hẩm hiu quá lứa lỡ thời. Hay nhất trong chùm thơ này là bài thứ hai.
“Đêm khuya vang vọng trống canh dồn
……………….
Mảnh tình san sẻ tí con con”
Đêm khuya là lúc con người ta cảm thấy độc thân, lẻ loi nhất. Lúc một mình ko ngủ được bà lại lắng tai nghe tiếng trống canh vang vọng liên miên, báo hiệu bước đi dồn dập của thời kì.
Đêm khuya vang vọng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non
Đây cũng là lúc bà cảm thấy xót xa cho thân phận hẩm hiu của mình, những người phụ nữ khác có nhẽ giờ đây đang ở trong vòng tay của chồng còn bà thì một mình trơ cái hồng nhan với nước non. Từ trơ đứng trước từ hồng nhan gợi cái gì đó rẻ rúng và pha chút mỉa mai. Chỉ có đá mới trơ gan cùng tuế nguyệt vậy nhưng nhan sắc của người phụ nữ này cũng trơ gan với nước non. Ko ngủ được, bà mượn chén rượu uống để say, để quên đi cái thực tại đớn đau này.
Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn
Thế nhưng rượu ko làm bà say, bà quên được, càng uống càng tỉnh, càng tỉnh càng đau, càng nghĩ về thực tại của mình. Đêm đã khuya, vầng trăng sắp lặn, đã biết bao thi nhân mượn hình ảnh vầng trăng làm người bạn tri kỉ tri kỉ nhưng trăng ở đây ko phải bạn để san sớt tâm trạng của nữ thi sĩ lúc này nhưng vầng trăng càng xoáy sâu vào nỗi đau của bà. Trong cái đêm khuya đấy, trong âm thanh của tiếng trống dồn, giữa chén rượu vầng trăng khuyết càng gợi não nùng hơn.
Trăng ở đây là hình ảnh thật nhưng nó cũng ẩn dụ hình ảnh tuổi xuân của người phụ nữ, nếu vầng trăng đó là ngày rằm tròn đầy viên mãn thì lại khác, ở đây vầng trăng khuyết trình bày sự thiếu thốn ko đầy đủ. Nghệ thuật đối trong hai câu thơ này rất tài tình, đăng đối, hô ứng nhau, cùng làm nổi trội lên thân phận của một khách hồng nhan bạc phận, có nhan sắc nhưng phải chịu cảnh dang dở, độc thân. Tủi buồn cho duyên phận của mình, người phụ nữ đã trải qua biết bao đêm dài thao thức mong đợi, ước mơ những tháng ngày cứ chồng chất thêm hi vọng đợi chờ, khát khao, nhưng hạnh phúc vẫn mù tăm. Biết bao giờ vầng trăng lại tròn như biết bao tháng ngày mong ước. Càng độc thân, càng đợi chờ, càng mong đợi thì càng đau buồn.
Bầu trời là vậy, còn mặt đất thì:
Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân trời đá mấy hòn
Tác giả đã dùng những động từ mạnh như xiên, đâm liên kết với các bổ ngữ ngang, dọc cho thấy được sức sống mãnh liệt của cỏ cây hoa lá. Chúng là những sinh vật yếu mềm nhưng cho thấy được sức sống mãnh liệt của cỏ cây hoa lá. Người phụ nữ trong bài thơ này cũng vậy, cũng muốn phản kháng, muốn bứt tung khỏi xiềng xích của xã hội phong kiến, nhưng điều đó ko thể. Ko thoát khỏi được, người phụ nữ đành chấp nhận thực tại với một nỗi niềm ngao ngán.
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con
Từ ngán có tức là chán ngán, ngán ngẩm về cuộc đời oái oăm, bạc nghĩa của Hồ Xuân Hương. Xuân ở đây có tức là mùa xuân nhưng cũng ẩn dụ về tuổi xuân của người phụ nữ. Mùa xuân là mùa của tình yêu, của tuổi xanh, người nào cũng hào hứng mong đợi nhưng riêng bà thì ko bởi mùa xuân qua đi tuổi xuân của người phụ nữ cũng qua đi. Xuân Diệu, ông hoàng của thơ tình Việt Nam cũng đã từng tiếc rẻ thốt lên:
Xuân đương tới tức là xuân đương qua
Xuân còn non tức là xuân sẽ già…
và
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn
Nếu tuổi xanh chẳng hai lần thắm lại…
Thế nhưng, nếu Xuân Diệu hào hứng mong đợi mùa xuân tới thì Hồ Xuân Hương lại ngán ngẩm mùa xuân về nên bà viết xuân lại lại, một tí ngán ngẩm trong câu thơ đấy vì mùa xuân trôi dần đi nhưng bản thân mình vẫn một thân một mình, lẻ chiếc, thiếu thốn mến thương, giả sử có tình yêu thì mình cũng chỉ được sẻ tí con con.
Trong câu cuối cùng của bài thơ này, từng chữ đều thoáng ý ngậm ngùi rấm rứt, tình chỉ có một mảnh vì phải chia đâu được tròn đầy nguyên vẹn, khác chi ánh trăng khuyết trên bầu trời. San sẻ nhưng chỉ được một tí con con, lời thơ tưởng như một lời đùa cợt, tưởng như tiếng cười ngạo nghễ của bà nhưng sao thấy đau xót. Đã con con là nhỏ rồi nhưng còn tí nữa thì cực nhỏ. Vì phải chịu cảnh tình cảm bị san sớt nên đã có lần bà đã phải cất tiếng chửi:
Chém cha cái kiếp lấy chồng chung
Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng
Tự tình II là bài thơ tự than thân, nói ra tự đáy lòng của một người phụ nữ quá lứa lỡ thời, mượn rượu, nhìn trăng để quên đi cái thực tại độc thân. Nhưng Nguyễn Du từng nói “Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu – Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ” bởi vậy rượu và trăng càng làm cho người phụ nữ thêm buồn tủi với duyên phận hẩm hiu của mình. Càng buồn tủi càng khát khao có được hạnh phúc trọn vẹn. Dù vậy nổi trội lên trong bài thơ là sức sống mãnh liệt và một tấm lòng yêu cuộc sống thật thiết tha.
►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về Top 6 bài phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Tự tình lựa chọn file PDF hoàn toàn miễn phí.
Bạn thấy bài viết Top 6 bài phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Tự tình lựa chọn có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Top 6 bài phân tích tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ Tự tình lựa chọn bên dưới để ptthtuyenquang.org.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website Trường THPT Trần Hưng Đạo
Phân mục: Soạn Văn 11
Nguồn: ptthtuyenquang.org.vn
#Top #bài #phân #tích #tâm #trạng #của #nhân #vật #trữ #tình #trong #bài #thơ #Tự #tình #chọn #lọc
Xem thêm: struggle là gì
Bình luận